Gerçeğin Aydınlatılması ve Vücut Dokunulmazlığı Hakları Çeliştiğinde Sanığı Muayene Edelim Mi? Hukuk Eğitiminde Kavram ve Olay Düzleminde Değerlendirme Farkları


Creative Commons License

Melez İ. E.

8th International Congress of Academic Research, İstanbul, Turkey, 22 June 2022, pp.218-219

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • City: İstanbul
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.218-219
  • Bezmialem Vakıf University Affiliated: Yes

Abstract

Hukuken gerçeğin aydınlatılması ve bu doğrultuda kişilerin haklarının korunması için çalışılırken vücut dokunulmazlığı da kişilik haklarımızdan biri olarak vazgeçilmezdir. Ancak, haklar karşı karşıya geldiğinde, uygulamada karar vermek, zor analizleri ve tartışmaları beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada, 128 hukuk fakültesi son sınıf öğrencisine final sınavları bitiminde, bir başka deyişle tüm eğitimlerinin tamamlanması ile birlikte iki soruluk bir anket uygulandı. Ankette ilk soruda, kavramsal olarak hukukta gerçeğin aydınlatılmasının mı vücut dokunulmazlığının mı önde olması gerektiği, ikinci soruda ise gerçeğin aydınlatılması için sanıktan delil toplanması gerekli olursa, sanığın onamı olmadan da kolluk gücü eşliğinde biyolojik delil alınması konusundaki olay düzleminde görüşleri soruldu. Yanıtlar iki karşıtlık ve kararsız olma seklinde üç seçenekli olarak alındı. İlk soruda katılımcıların %41,4'ü (n=53) gerçeğin aydınlatılmasının, %35,9'u (n=46) ise vücut dokunulmazlığının önde olduğunu belirtirken, kararsız olma yanıtı ise %22,6 (n=29) olarak tespit edildi. İkinci soruda, gerçeğin aydınlatılması için sanığın kolluk gücü ile muayenesini tercih edenlerin oranı %33,5 (n=43), vücut dokunulmazlığını önemli görüp örneğin zorla alınamayacağını belirtenlerin oranı %38,2(n=49), kararsız kalma oranı ise %28,1(n=36) olarak tespit edildi. Kavram ve olay düzlemindeki değerlendirmeler arasında yanıtlarda oluşan belirgin geçişkenlik ve farklar, çalışmanın bu aşamasında henüz tanımlayıcı istatistik uygulanmış olsa da dikkat çekici bulundu; sonuçlar cinsiyet, yaşamları boyunca yaşadıkları şehirler ve anne-baba 'memleketi' yanıtları üzerinden de incelendi. Kavram ve olay düzlemindeki yanıt farklarının, adli tıp uzmanlarının yanında adli muayenenin diğer karar verici unsurları olarak hukuk insanlarının kalifiye düşünme yetilerinin ve eğitimlerinde adli tıp derslerinin önemini ortaya koyduğu değerlendirilmiştir.